Lekkere winterklus: zet de schaar in je fruitstruiken

Bij koud zonnig weer is het een genot om op de tuin bezig te zijn. Een goed moment om met klein fruit bezig te gaan. Bramen, bessen en frambozen  zijn van nature allemaal heesters van de bosrand. Ze willen zon en halfschaduw, luwte en een lekkere humusrijke bodem die wat vochtig blijft. Strooi daarvoor in de winter blad en compost onder je struiken en mulch ze in het seizoen. De winter is de tijd om te snoeien. Vind je snoeien griezelig en ben je bang om onherstelbare fouten te maken? Klein fruit herstelt zich met nieuwe groei. Het is vooral belangrijk om te weten op welk hout de heester vrucht draagt. 

Bramen

Het makkelijkst zijn de bramen en frambozen. Bramen en frambozen geven nooit vrucht op de zelfde uitlopers. Die kun je dus al mooi wegsnoeien. 

Bramen snoei je tot een uitloper van de afgelopen zomer of tot een groeiknop aan de kant waar je een nieuwe uitloper wenst. Hiermee kan je ook de hoogte van je braam bepalen. Laat je veel knoppen zitten dan krijg je het volgend groeiseizoen een woekering van takken. Snoei je tot 30-40 cm van de grond dan krijg je minder uitlopers die makkelijker te leiden zijn en waar de vruchten beter bereikbaar zijn. De twijgen die het afgelopen seizoen zijn gegroeid kun je nu aanbinden. Als je vind dat er teveel uitlopers zijn dan bepaal je welke stengels het meest krachtig en mooist geplaatst zijn en snoei je de andere weg. 

Frambozen

Bij frambozen heb je in zomer- en herfstvariëteiten. Zomerframbozen geven vrucht op stengels van het vorige jaar. Herfstframbozen op scheuten die hetzelfde seizoen zijn gegroeid. 

Weet je niet goed welke je hebt dan beperk je je eenvoudig door stengels weg te knippen die vrucht hebben gedragen. 

Zomerframboos

Bepaal hoeveel framboos planten je wilt hebben. Laat alleen de stevige scheuten staan en haal dunne, zwakke en beschadigde twijgen weg bij de grond. Bind de scheuten aan en top het bovenste weg. Van maart tot juni verschijnen er weer nieuwe scheuten. Een aantal sterke laat je staan en de rest trek je weg. De sterke worden je planten van het volgende jaar. 

Herfstframboos 

Die kun je in december allemaal tot de grond toe wegsnoeien. De scheuten die in het voorjaar opkomen zullen de komende herfst weer vrucht geven.

Je kunt ook alleen de gedragen stengels weghalen, dan lopen de lager gelegen knoppen het volgend jaar uit en zullen eerder vrucht dragen. Nieuwe stengels geven in de herfst vrucht en op die manier kun je de oogst spreiden. 

Aalbes 

Rode en witte bessen geven vrucht op minimaal tweejarig hout. Je wilt dus veel ouder hout. Probeer een struik met vijf of zes stevige hoofdtakken (a) te krijgen. Dit noem je het gestel. De takken die aan het gestel groeien (b) snoei je tot tweederde weg zo dat er drie of vier knoppen overblijven. De bovenste knop kan het beste naar buiten gericht staan. De volgende jaren knip je de zijtakjes (c) terug. De lager gelegen takken tot een of twee knoppen, de hoger gelegen kunnen er meer zijn. Zo ontstaan er de zogenaamde spoortjes waarop de bessen mooi aan komen te hangen.

Kijk hoeveel ruimte er is rondom de takken. Zorg dat er niet teveel kruisend hout zal komen in het groeiseizoen. 

En altijd knip je kruisende takken, dood en aangetaste hout weg. 

Laag hangende takken zullen gaan wortelen als ze de grond raken. Daar kun je gebruik van maken maar je kunt ze ook wegknippen. Nieuwe bessenstruiken kun je heel makkelijk krijgen door de gesnoeide stengels van hout van het vorig jaar, dit zijn meestal mooie rechte, eenvoudig in de grond te steken. Binnen een paar weken wortelen ze. 

Kruisbessen

Deze geven vrucht op het hout van vorig jaar. Kruisbessen groeien enigzins gedrongen. Probeer een open struik te behouden waar veel licht en lucht in kan komen. Snoei al het te dichte, hangende en kruisende hout en grondscheuten weg. Kies vier á vijf sterke takken uit. Dit is het gestel van de plant. Het eerste jaar snoei je die tot de helft terug tot een naar buiten gerichte knop. Het tweede jaar laat je aan dit gestel aan iedere tak twee tot vier zijtakjes zitten die je tot de helft terugsnoeit. Het aantal zijtakjes laat je afhangen van hoeveel ruimte er in de struik is. Snoei deze ieder jaar met de helft terug. En haal zieke, kruisende, beschadigde of te dichte takken weg. 

Ook kruisbessen kun je heel makkelijk zelf vermeerderen door in het voorjaar stukjes stevige takken van ongeveer 20 á 30 cm in de grond te steken. 

Natuurlijk zijn er verschillende manieren om je fruit te snoeien. Wil je een struikvorm, op stam, waaier of een snoer of de finesses van het snoeien weten. Raadpleeg dan een boek of sites met snoeien op het internet.