Een echte Utrechter: de sint-jansui
Hij is inmiddels bijna helemaal verdwenen maar oude Utrechters kennen hem misschien nog: de sint-jansui, een winterui die zich vermeerdert net als knoflook. Een echt Utrechts uitje, want oorspronkelijk werd deze ui door tuinders rondom Utrecht veel geteeld, dus zeer waarschijnlijk ook op ons terrein.
De sint-jansui is de vroegste ui. De oogsttijd is van april tot eind mei. De naam komt overigens van de dag waarop alle uien van die soort uit de grond moeten: 24 juni, de dag van Sint Jan.
Sint-jansuien worden half augustus gepoot. De plantafstand in de rij is twaalf tot vijftien centimeter en tussen de rijen twintig centimeter. De plant maakt veel zijscheuten, die aan de voet later gaan verdikken, waardoor er zogenoemde tenen ontstaan. Er zijn dan nog bijna geen verdikkingen aan de voet van de plant.
Voor de vermeerdering blijven de planten staan tot 1 juli (dus niet alles opeten!). Een week voor dat je ze rooit, steek je de planten los om het afsterven te bevorderen. Na het rooien hang je de planten op zodat ze kunnen drogen. De tenen scheur je los en dan kun je ze planten.
De sint-jansui vormt, ondanks dat hij bloeit, geen zaad en heeft geen last van ziekten en plagen.
Hoe kom ik aan deze ui? De ui was nog tot voor kort verkrijgbaar aan de Koningsweg 135 maar het is niet zeker of dat nog zo is. Op onze tuindersvereniging is een aantal mensen dat de uien verbouwt. Na het rooien eind juni kunnen geïnteresseerde leden bij mij in ieder geval een paar uitjes komen halen.
Lara van den Bosch
Artikel over sint-jansui: https://zilvervis.net/2012/06/01/typisch-utrechtse-st-jansui-heeft-nog-maar-een-teler/
Foto’s: door Rasbak op de Nederlandstalige Wikipedia, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=3261095