Tijdreis in de Zonstraat

Op de zijgevel van Zonstraat 21 hangt sinds november een tegeltableau met een foto uit het
Utrechts Archief, waarop je de Zonstraat ziet ergens in de periode 1900-1910. Het is een blik
vanaf nummer 21 in de richting van de singel. De foto is precies gemaakt vanaf de plek waar
het tableau is aangebracht. Hoewel het beeld op de foto onmiskenbaar meer dan een eeuw oud
is, zie je onmiddellijk dat je op dezelfde plek staat als de fotograaf indertijd. Droste-effect.
Het tableau is een initiatief van de Bewonersgroep Oosterbuurt en betaald door het
Initiatievenfonds van de gemeente Utrecht. Stichting Mitros, eigenaar van Zonstraat 21, heeft
de zijgevel gerestaureerd.

Bleeker
De bewonersgroep zet zich in voor het behoud van een gemengde Oosterbuurt (de driehoek
Zonstraat-Oosterstraat-Oudwijkerdwarsstraat). De buurt is grotendeels gebouwd eind
negentiende eeuw en bestond toen al uit zowel koop- als huurwoningen. Naast het tableau
komt nog een plaquette te hangen met de namen van de ‘hoofdbewoners’ in de tijd dat de foto
werd gemaakt en de beroepen die zij hadden. Dan zie je bijvoorbeeld dat in de boerderij op
nummer 7 inderdaad een tuinder woonde. Maar je ziet ook de afwisseling van enerzijds kleine
ambachtslieden – zoals een schoenmaker, een metselaar en een ‘bleeker’ – en anderzijds de
witteboordenmiddelklasse met een adjunct-commies, een adjunct-inspecteur en onderwijzers.

Succes
Een vergelijkbare variatie zie je nog steeds in deze buurt. Alleen heeft Mitros, de eigenaar van
de sociale huurwoningen, sinds eind jaren tachtig ongeveer de helft van de plusminus honderd
woningen verkocht. De bewonersgroep zet zich er voorin om de resterende sociale
huurwoningen te behouden. Met succes. Mitros heeft in augustus dit jaar besloten ‘tot nader
order’ geen huurwoningen in de Oosterbuurt meer te zullen verkopen. Sinds de start van de
actie voor behoud van het gemengde karakter, zijn er vijf huurwoningen na het vertrek van
bewoners weer doorverhuurd als sociale huurwoning.

Jos Schuurman
december 2021